Wat zijn de belangrijkste wetswijzigingen in het arbeidsrecht in 2022 en welke wijzigingen worden in de loop van 2022 verwacht?

Wijzigingen per 1 januari 2022 in het arbeidsrecht

Verkorte loondoorbetalingsplicht bij ziekte AOW-gerechtigde werknemers

De loondoorbetalingsperiode bij ziekte van de AOW-gerechtigde werknemer wordt waarschijnlijk vanaf 1 januari 2022 verkort van 13 naar 6 weken. De overgangsregel in de Wet werken na de AOW-gerechtigde leeftijd komt dan ten einde. Deze overgangsregel zou aanvankelijk gelden tot 1 april 2021, maar is uitgesteld vanwege de voorbereidingstijd bij het UWV. Het daadwerkelijke besluit tot verkorting van deze periode moet nog worden gepubliceerd in de Staatscourant.

Herziening WW premie bij meer dan 30% overwerk

Sinds de invoering van de Wet arbeidsmarkt in balans (WAB) op 1 januari 2020 geldt een lage WW-premie voor vaste arbeidscontracten en een hoge WW-premie voor flexibele contracten. Als werknemers met een vast arbeidscontract meer dan 30% hebben overgewerkt, moeten werkgevers alsnog met terugwerkende kracht de hoge WW-premie betalen (waarbij werknemers met een gemiddelde arbeidsomvang van 35 uren per week zijn uitgezonderd). Deze herzieningsgrond is voor 2020 en 2021 tijdelijk opgeschort. Het kabinet heeft niet aangegeven dat deze opschorting wordt verlengd. De herzieningsgrond treedt daarom per 1 januari 2022 weer in werking.

Verbod rookruimte op de werkvloer

Vanaf 1 januari 2022 mag een werkgever geen rookruimte hebben in ruimtes in gebouwen en inrichtingen waar de werknemers hun werkzaamheden verrichten of plegen te verrichten. Het gaat daarbij om afsluitbare ruimtes. Dit volgt uit de wijzigingen van het Tabaks- en Rookwarenbesluit. Buiten op het bedrijfsterrein of bij de ingang van het gebouw mag wel gerookt worden, tenzij de werkgever dat verboden heeft. De werkgever is niet verplicht een rookplek te verschaffen. De ondernemingsraad heeft een instemmingsrecht ten aanzien van het rookbeleid.

Wet evenwichtiger verhouding tussen mannen en vrouwen in bestuur en raad van commissarissen

De Wet evenwichtiger verhouding tussen mannen en vrouwen in bestuur en raad van commissarissen treeft per 1 januari 2022 in werking. De wet introduceert twee maatregelen, een ingroeiquotum en passende en ambitieuze streefcijfers. Het ingroeiquotum gaat gelden voor nieuwe benoemingen, waarbij de raden van commissarissen en raden van bestuur (niet-uitvoerende bestuurders) van Nederlandse beursgenoteerde bedrijven en gaat uit van minimaal 1/3 vrouwen en 1/3 mannen. Daarnaast zijn grote naamloze en besloten vennootschappen straks verplicht tot het opstellen van passende en ambitieuze streefcijfers voor de verhouding tussen mannen en vrouwen. De wet vervalt in beginsel per 1 januari 2030. De wet wordt in ieder geval na 5 jaar geëvalueerd en zal worden bepaald of de wet na acht verlengd/gewijzigd moet worden.

Grotere betrokkenheid flexkrachten bij de medezeggenschap

De verzamelwet SZW 2022 voorziet per ingang van 1 januari 2022 in een wijziging van de Wet op de ondernemingsraden (WOR). Het doel is de betrokkenheid van flexkrachten bij de medezeggenschap te vergroten en de werkdruk bij de leden van de ondernemingsraad te verminderen. Uitzendkrachten gaan al na 15 maanden in plaats van de huidige 24 maanden medezeggenschapsrechten opbouwen in de onderneming van de inlener.

Fiscale wijzigingen

De coronasteunmaatregel van de onbelaste reiskostenvergoeding (ongeacht of er thuis of op locatie wordt gewerkt) vervalt per 1 januari 2022.

Het Belastingplan 2022 introduceert een onbelaste thuiswerkvergoeding van maximaal 2 euro per dag met ingang van 1 januari 2022. Praktisch gezien impliceert dit dat vanaf 2022 per dag óf de onbelaste thuiswerkvergoeding óf de reeds bestaande onbelaste reiskostenvergoeding kan worden toegekend.

Werkkostenregeling, vrije ruimte: de vrije ruimte voor het fiscale loon tot en met EUR 400.000,00 zal in 2022 weer 1,7% bedragen. De tijdelijke verhoging van 3% wegens Covic-19 voor de jaren 2020 en 2021 vervalt per 1 januari 2022.

Arbeidsinspectie

De Inspectie SZW wordt vanaf 1 januari 2022 weer Nederlandse Arbeidsinspectie genoemd, omdat de naam Arbeidsinspectie in de praktijk gebruikelijker en veelzeggender is.

Wijziging bedragen

Voor 2022 is het algemeen bezoldigingsmaximum van de WNT vastgesteld op EUR 216.000,00. Voor de sectoren Onderwijs, Cultuur, Media, Woningcorporaties, Zorg- en Jeugdhulp en Ontwikkelingssamenwerking zijn verlaagde maxima vastgesteld.

Het maximum pensioengevend loon is voorlopig vastgesteld op EUR 114.866,00, onder voorbehoud van het bij ministeriele regeling definitief vast te stellen maximum.

Per 1 januari 2022 is het wettelijke minimumloon vastgesteld op EUR 1.725,00 bruto per maand, EUR 398,10 per week en EUR 79,62 bruto per dag.

De maximale transitievergoeding wordt ieder jaar geïndexeerd. De maximale wettelijke transitievergoeding in 2022 is EUR 86.000,00  of maximaal een jaarsalaris als het loon hoger is dan dit bedrag. Deze maxima laten onverlet dat in de arbeidsovereenkomst een hogere ontslagvergoeding kan worden afgesproken (voor zover het niet beperkt is door de WNT of WFT).

(Mogelijke) wetswijzigingen later in 2022

Compensatieregeling transitievergoeding kleine werkgever bij bedrijfsbeëindiging door ziekte

Deze compensatiemogelijkheid is reeds met de Wet arbeidsmarkt in balans (WAB) aangenomen, maar nog niet in werking getreden. Hiervoor lopen nog gesprekken tussen het ministerie SZW, UWV en beroepsverenigingen. De Compensatieregeling transitievergoeding na langdurige arbeidsongeschiktheid en de Compensatieregeling transitievergoeding kleine werkgevers bij bedrijfsbeëindiging, pensionering of overlijden zijn wel reeds in werking getreden.

Implementatiewet EU Richtlijn transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden

Deze wetwijziging is beoogd op 1 augustus 2022. De belangrijkste wijzigingen zien op een verbod van het nevenwerkzaamhedenbeding (tenzij objectief gerechtvaardigd), kosteloze opleiding en het recht van werknemers om een verzoek bij de werkgever in te dienen voor een voorspelbaar arbeidspatroon,

Wet betaald ouderschapsverlof

De wet betaald ouderschapsverlof treedt in werking per 2 augustus 2022.

Onzekere wetswijzigingen in 2022

Er wordt een aantal wetswijzigingen voorzien, waarvan onduidelijk is of en wanner deze gaan plaatsvinden. Het gaat daarbij onder meer om de volgende wetswijzigingen:

  • Initiatiefwetsvoorstel Wet werken waar je wilt;
  • Tijdelijke wet verbreding inzet coronatoegangsbewijzen voor de toepassing op de werkvloer;
  • Wijziging Wet WIA en ZW om het medisch oordeel van de bedrijfsarts leidend te maken bij de RIV-toets bij het UWV;
  • Uitgestelde handhaving van de Wet DBA (behalve het niet opvolgen van aanwijzingen van de Belastingdienst of kwaadwillendheid) en de daarmee in verband houdende voortzetting van de webmodule ZZP totdat het nieuwe kabinet anders beslist;
  • Wet overgang in onderneming in faillissement (Wovof), waarvan de behandeling is stopgezet in afwachting van de beantwoording van prejudiciële vragen in de Heiploeg-zaak