In de proeftijd kunnen werkgever en werknemer met elkaar kennis maken. Partijen kunnen de arbeidsovereenkomst per direct opzeggen. De normale regels van ontslagrecht zijn niet van toepassing. Eenvoudig? Toch gaat het regelmatig mis. Een aantal opletpunten op een rij.

Strikte eisen: ijzeren proeftijd

 De proeftijd kent vanwege de grote vrijheid van partijen strikte eisen. De proeftijd kan alleen schriftelijk worden aangegaan in een arbeidsovereenkomst van langer dan zes maanden.

Zorg als werkgever daarom altijd voor ondertekening van het contract voor de aanvangsdatum.

De maximumtermijn is één maand. Twee maanden bij een contract voor onbepaalde of bepaalde tijd langer dan twee jaar. De termijnen zijn voor beide partijen gelijk.

Afwijkingen zijn bij Cao beperkt mogelijk. Check daarom vooraf altijd de cao op afwijkingen.

Wanneer gaat de proeftijd lopen?

 Als de werknemer feitelijk start met ‘de bedongen arbeid’. Dat kan dus eerder zijn dan de aanvangsdatum in de arbeidsovereenkomst.

Dit is anders als de verrichtte werkzaamheden niet behoren tot de kern van de werkzaamheden (ECLI:NL:RBDHA:2022:10864).Ook de financieel medewerkster die op eigen verzoek voor de ingangsdatum kennis is gaan maken, vangt bot (ECLI:NL:RBZWB:2022:653).

Controleer altijd wanneer er feitelijk is gestart met de werkzaamheden.

Informatieplicht

De werkgever moet de werknemer schriftelijk informeren over de duur en voorwaarden van de proeftijd. Dat is sinds 1 augustus 2022 verplicht.

Onder omstandigheden heeft een werkgever een vergaande informatieplicht over de proeftijd voorafgaand aan de arbeidsovereenkomst. Bijvoorbeeld als de werkgever personeel werft in het buitenland gericht op emigratie van werknemers naar Nederland (ECLI:NL:GHARL:2021:10842).

Ontslag voor aanvang werkzaamheden?

In beginsel kan dat, tenzij de werkgever handelt als slecht werkgever. Als de werknemer door de werkgever opgewekt vertrouwen van de werkgever e baan bij de oude werkgever opzegt, kan dat leiden tot schadeplichtigheid (ECLI:NL:RBGEL:2018:5714).

Aangaan nieuwe proeftijd?

Bij een opvolgende arbeidscontract is een nieuwe proeftijd niet geoorloofd, tenzij voor de werkzaamheden andere vaardigheden en verantwoordelijkheden zijn vereist.

Recent oordeelt de rechter dat het proeftijdbeding nietig is, omdat niet vast is komen te staan dat andere vaardigheden zijn vereist (ECLI:NL:RBLIM:2022:1524).

En ziekte?

Een proeftijdontslag tijdens ziekte is mogelijk, tenzij dit strijdig is met discriminatieverboden en goed werkgeverschap.

Een voorbeeld is een recente uitspraak van de rechtbank Limburg. Er is sprake van een onrechtmatige en discriminatoire opzegging als de werknemer voor aanvang van het arbeidscontract is ontslagen vanwege de diagnose longkanker. Het ontslag is strijdig met de Wet gelijke behandeling handicap en chronische ziekte (ECLI:NL:RBLIM:2022:8265).

Mededelingsplicht?

Op verzoek van werknemer moet u de reden voor ontslag schriftelijk geven. Doe dat zorgvuldig en motiveer het ontslag vanwege een mismatch tussen werknemer en de functie.

Voorkom discriminatoir ontslag en slecht werkgeverschap.

Heeft u hierover als werkgever of werknemer vragen. Neem gerust elefonisch contact op 076-5201455 of mail uw vraag naar [email protected].