Een werknemer kan na twee jaar langdurige arbeidsongeschikt aan de werkgever een verzoek doen de arbeidsovereenkomst te beëindigen onder toekenning van de transitievergoeding. Kan de werkgever in die situatie van de werknemer eisen akkoord te gaan met een bepaling van finale kwijting in een vaststellingsovereenkomst? Hierover oordeelde de Hoge Raad op 21 januari 2022.
De Xella beschikking
In 2019 oordeelde de Hoge Raad in de zogenaamde Xella beschikking (ECLI:NL:HR:2019:899), dat werkgevers op grond van het goed werkgeverschap gehouden zijn in te stemmen met een beëindiging van een slapend dienstverband onder toekenning van een vergoeding ter hoogte van de wettelijke transitievergoeding. In deze Xella beschikking overwoog de Hoge Raad kort gezegd, dat als voldaan is aan de wettelijke eisen voor beëindiging van de arbeidsovereenkomst wegens langdurige arbeidsongeschiktheid, de werkgever gehouden is in te stemmen met het verzoek van de werknemer de arbeidsovereenkomst te beëindigen op basis van wederzijds goedvinden. Daarbij dient de wettelijke transitievergoeding te worden toegekend. De Compensatieregeling transitievergoeding bij langdurige arbeidsongeschiktheid heeft bij dat oordeel een rol gespeeld. Een werkgever kan onder voorwaarden namelijk in aanmerking komen voor een compensatie door het UWV van de transitievergoeding.
De feiten
Een juridisch secretaresse van een advocatenkantoor meldt zich ziek in juni 2015. De arbeidsongeschiktheid is langdurig en per 1 juni 2017 wordt een WIA uitkering toegekend. De secretaresse stelt haar werkgever voor de arbeidsovereenkomst met wederzijds goedvinden te beëindigen onder toekenning van de transitievergoeding. De werkgever wijst dat eerst af, maar biedt uiteindelijk een beeindigingsovereenkomst voor, waarbij de werknemer moet instemmen met de finale kwijting over en weer. De werknemer is hiermee niet akkoord, omdat zij van mening is dat de werkgever ernstig verwijtbaar jegens haar heeft gehandeld en zij is van mening dat de werkgever haar een billijke vergoeding verschuldigd is.
De werknemer stapt naar de kantonrechter die de vordering tot het toekennen van een billijke vergoeding afwijst. De werknemer gaat in hoger beroep en het Hof oordeelt eveneens dat er geen sprake is van ernstig verwijtbaar handelen van de werkgever. Ook het stellen van de voorwaarde dat een regeling ter finale kwijting moet geschieden, levert geen ernstig verwijtbaar handelen op.
Het oordeel van de Hoge Raad van 21 januari 2022 (ECLI:NL:HR:202:63)
De Hoge Raad oordeelt dat echter dat alle omstandigheden van het geval moeten worden betrokken bij de beoordeling door de rechter of er sprake is van ernstig verwijtbaar handelen van de werkgever. Er is dan sprake van een zogenaamde volle toets.
De werknemer stelt zich ook in cassatie op het standpunt dat de werkgever niet de voorwaarde van finale kwijting mocht stellen in de vaststellingsovereenkomst. De Hoge Raad oordeelt dat, wanneer een werknemer een voorstel doet conform de Xella beschikking, de werkgever niet als goed werkgever handelt, indien hij slechts bereid is het voorstel te aanvaarden als de werknemer hem finale kwijting verleent voor andere aanspraken.
Wat leert deze uitspraak ons?
In verreweg de meeste gevallen is in een vaststellingsovereenkomst ter beëindiging van de arbeidsovereenkomst op basis van wederzijds goedvinden een finale kwijtingsbepaling opgenomen. Met een dergelijke bepaling verklaren partijen over en weer na de uitvoering van de gemaakte afspraken niets meer van elkaar te vorderen te hebben. Echter bij langdurige arbeidsongeschiktheid kunnen er omstandigheden zijn die daarmee op gespannen voet staan (bijvoorbeeld bij een beroepsziekte, de werkgeversaansprakelijkheid bij ongevallen of als de werkgever ernstig verwijtbaar heeft gehandeld). Met deze uitspraak is duidelijk geworden dat het stellen van een dergelijke voorwaarde in strijd is met het goed werkgeverschap.
Bent u werkgever en wilt u de slapende arbeidsovereenkomst met uw werkgever beëindigen? Bent u langdurige arbeidsongeschikte werknemer en wordt u geconfronteerd met een vaststellingsovereenkomst met een finale kwijtingsbepaling? Of wordt u als werknemer vanwege een andere reden geconfronteerd met een vaststellingsovereenkomst? Neem dan contact met ons op. Wij hebben jarenlange ervaring en willen u graag adviseren of bijstaan.
